"Pak je kop koffie/thee en je koekje er maar bij."

"Pak je kopje koffie of thee er maar bij want dit wordt een lange blog!" We gaan proberen de highlights van afgelopen 2 weken te beschrijven…. Het weekend van 31 mei zijn we naar St. Lucia geweest. Toen we thuiskwamen van St. Lucia stond er een leuke verrassing op ons te wachten. Blijkbaar was er tijdens onze afwezigheid in Tugela Ferry een elektriciteitsstoring geweest waardoor onze vriezer volledig dichtgevroren was. 1 groot ijsblok! Een leuk klusje waar we eigenlijk geen zin in hadden maar toch opgelost moest worden. Met messen en warm water hakte we al het ijs eruit en een uur verder konden we dan eindelijk aan onze 3e stageweek beginnen.

Die 3e stageweek beleefden wij als een week van hollen of stilstaan waarbij vorige week woensdag het hoogtepunt was. Kelly kon zich direct schrap zetten, want ze mocht gelijk aan de bak toen we om 06:45 uur de afdeling binnen kwamen lopen en startte gelijk met persen waarnaar vlot een gezonde baby werd geboren. Ook Valerie kon aan de bak want even later ving Valerie een vrouw met weeën op van de antenatale unit die ook al 8 cm. ontsluiting bleek te hebben. Om 7:30 uur hadden wij al 2 vlotte bevallingen gedaan en was de dag pas net begonnen! Terwijl er tijdens de ochtend een uitgebreide teamvergadering midden in de gang van de verloskamers plaats vond deden wij op die dag met z’n tweeën 7 van de totaal 11 bevallingen die zich tijdens de dagdienst voordeden. Door de drukte trad er spontaan een (voor ons hele fijne) taakverdeling op. Wij verrichtten alle handelingen en de lokale verloskundigen deden de administratie van ‘onze’ bevallingen. Heerlijk! Voor ons een dag geen papierwinkel aangezien alles driedubbel op papier gezet moet worden en wij soms nog steeds niks van hun handschrift begrijpen. De dag erna was er werkelijk waar geen zwangere patiënt op de verloskamers te bekennen en besloten we de afdeling grondig aan te pakken. Een beetje poetsen en bijvullen vonden wij niet het einde van de wereld. Verder bestond deze dag voornamelijk uit kletsen, lachen en nog meer kletsen en lachen. Waarom is het nu toch zo rustig? De altijd vrolijke en zingende verloskundige Bongs zei dat ze gisteren bij vertrek een placenta voor de voordeur had gelegd ;)

Eerder die week eindigt een partus van Valerie in een keizersnede vanwege een niet vorderende ontsluiting waarbij Valerie onder toeziend oog van verloskundige Sokela meeging naar de operatiekamer. Een gezonde jongen werd geboren en na de eerste zorgverlening op de operatiekamer neemt Valerie hem, na een kusje van zijn moeder, mee richting afdeling. Het jongetje ging op de arm mee naar het omkleedhok van de operatiekamer waar hij terwijl wij ons omkleden op de houten bank voor Valerie lag. Vervolgens nam ze hem ingepakt met doeken mee naar de afdeling waar wij hem uiteraard van een leuk babypakje voorzagen!

Verder ervaarden we samen deze week de laksheid omtrent de monitoring van de foetus tijdens een bevalling. De moeder had het kruidenmengsel Isihlambezo ingenomen om haar bevalling te bespoedigen waardoor in combinatie met meconiumhoudend vruchtwater haar baby in nood kwam. De lokale verloskundige vond dit alles de schuld van de moeder en daarbij vond ze het gedrag wat mw. vertoonde maar lastig. Ondanks dat wij meerdere malen aan hebben gegeven dat het kind in nood was werd hier niet naar geluisterd. Sterker nog, het CTG (bewaking) werd afgekoppeld en mw. moest gaan rondlopen zodat ze persdrang zou gaan krijgen. Wij keken met onmacht, het zweet op onze rug en met de hoop dat dit goed zou gaan toe. Op momenten als deze sta je enorm in tweestrijd met jezelf en kunnen wij jullie moeilijk uitleggen wat er door ons heen gaat. Valerie slaagde erin om gelukkig vrij vlot de baby op de wereld te helpen die de eerste minuten van zijn leven wel wat zorg van ons nodig had. Gelukkig maakt hij het goed.

Opvallend was voor ons in de 3e stageweek een roze/bruin- kleurig stukje met een afmeting van 0,5 x 1,0 cm wat al 2 dagen op een plankje naast de opvangtafel lag. Na inspectie kwam Valerie tot de conclusie dat het om een verwijderd bij-oortje van een baby ging. Bah! “Heb je je koekje al op?”
Tevens is het aantal verloskundigen wat per dag werkt erg uiteenlopend. Zo hadden we een dag waarbij er in totaal 2 verloskundigen in de dagdienst werkte (+ wij tweeën). Een van hen vertrok voor een hele dag vergaderen dus bleven wij met 1 verloskundige over. Toch een gekke situatie toen wij in de middag de afdeling verlieten en deze verloskundige naar de operatiekamers moest met een keizersnede. Kelly vroeg voorzichtig of we hulp moesten gaan halen van een verloskundige die op de antenatale unit werkt, maar deze verloskundige zei “Nee, dat is niet nodig. Als er patiënten komen en ze merken dat er niemand is op de verloskamers gaan ze wel naar een ander ziekenhuis”. Omdat wij een afspraak hadden konden we echt niet blijven dus vertrokken we met een dubbel en verbaasd gevoel richting huis. In Nederland zou dit echt nooit gebeuren!

De reden dat wij vertrokken was omdat we met Duduzile en Makathami (verzorgers van Khayelisha Care) naar het project voor zwangere tieners/tienermoeders (16 – 24 jaar) gingen. Er was echter een probleem want er was geen vervoer. Bij grote uitzondering vroeg Elzeth of wij wilde rijden in een auto van Khayelisha. Valerie durfde het aan om ons vieren met de grote 4x4 terreinwagen, linksrijdend en voorzien van overstekende stieren, geiten en schapen door de drukke doorgaande straat waar meerder keren “I love you” werd geroepen van Tugela Ferry naar het tienermoederproject te vervoeren.

Onderweg naar het project deelde ook Duduzile en Makathami hun verleden met ons, aangrijpend om te horen aangezien zij zelf ook veel mee hebben gemaakt in hun leven. Met de tieners bespraken we onderwerpen als anticonceptie, ervaringen van het moederschap en hoe ze de ontwikkeling van hun baby kunnen stimuleren. De jonge meiden vonden het maar raar dat Kelly al 8 jaar een relatie heeft en dat wij nog geen kinderen hebben. Tot slot bespraken we ook hun doelen in het leven, deelde ze met ons wat ze graag zouden willen worden en mochten we met hun baby’s knuffelen.

Voordat we het wisten hadden we 5 te schattige baby’s op onze schoot zitten en wilde de jonge moeders maar al te graag een foto van ons maken. Per toeval hoorde we vanuit het nabijgelegen gemeentehuis veel geluiden en nam Makathami ons mee waar we even getuigen waren van een traditionele Zulu bruiloft. Op de terugweg richting huis maakten we nog een aantal kleine stops voor boodschappen (we moeten het feit dat we even een auto hadden toch benutten ghehehe) en bracht Valerie ons al knabbelend aan een umbila (gekookte maiskolf) die ze met Duduzile op de parkeerplaats had gekocht weer veilig thuis.

“Heb je je 2e bakje koffie/thee al gezet? Want wij schrijven rustig verder..”
De 4e stageweek startten we met het uitdelen van een Antilliaanse broodtaart die we het weekend gebakken hadden. Bestek is schaars in het ziekenhuis dus besloot Valerie de broodtaart maar met een stitchcutter te snijden om deze vervolgens te verdelen. Die maandag zagen we vanuit de teampost een helikopter langs vliegen die vervolgens landde op het grasveld naast het ziekenhuis. Onze nieuwsgierige snoetjes gingen uiteraard een kijkje nemen. Voordat we het wisten stonden we te kletsen met de pilote van dit mooie rode ding. Ze was blij verrast ons te ontmoeten maar vroeg zich wel af wat wij in godsnaam in ‘the middle of nowhere’ deden. Ze gaf ons een korte rondleiding door de heli en vertelde een aantal dingen over haar werk. De heli wordt slechts gebruikt voor vervoer en is dus geen traumahelikopter. We namen haar vervolgens even mee naar de verloskamers om haar te laten zien waar wij werken waarna we afscheid namen omdat haar patiënt, een meisje van 14 jaar met een verbrijzeld bekken en inwendige bloedingen, samen met haar collega’s naar het Grace Hospital in Pietermaritzburg ging vervoeren. Later in de week hoorden we dat het been van dit meisje geamputeerd was omdat de schade te groot was.

Verder verliep deze stageweek voor Church of Scotland begrippen in grote lijnen rustig waardoor wij meerdere vrouwen de nodige begeleiding en steun konden bieden tijdens hun bevalling. We brengen de nodige uurtjes door naast het bed van de bevallende vrouwen, proberen ze te steunen door onze aanwezigheid, bemoedigende woorden en houden hier en daar wat handjes vast. We voelen dat de dankbaarheid ontzettend groot is en worden na de bevallingen ook meerdere malen bedankt en zelfs voorzien van dikke knuffels. Het geven van deze steun geeft ons zoveel meer dan even snel ‘een kind vangen’. Ergens blijft de cultuur hier waarbij vrouwen zonder steun van hun partner of iemand anders alleen komen bevallen vreemd omdat we zien en ook begrijpen dat aanwezigheid van iemand waar je je veilig bij voelt op dat moment zo belangrijk is.
Verder deze week helpen we een middag mee in de kliniek van het ziekenhuis waar zo’n ruim 60 vrouwen in een ruimte zitten te wachten op een controle van de zwangerschap. We voelden heel veel zwangere buiken, meten de buiken op en controleerden de hartslag van de baby, zodat de dokter die gisteren nog anesthesist was en eergisteren op de spoedeisende hulp werkte vandaag de gynaecoloog van dienst is de zwangere kon zien. Ergens tijdens het spreekuur hoorden we dat er vanuit een basisschool naar de kliniek is gebeld omdat er een meisje van 11 jaar zwanger zou zijn…We zien hier veel tienermoeders maar laten we hopen dat dit verhaal niet waar is……..


Tevens ervaarden we deze week een aantal zeer vlotte bevallingen waarbij als voorbeeld Kelly niet eens de tijd had om handschoenen aan te trekken en Valerie die al handschoenen aan had, het kind snel aan moest pakken. Naast de vlotte bevallingen hadden we helaas ook in deze 4e stageweek met grote regelmaat te maken met tekenen van foetale nood waarbij wij het vermoeden hadden dat de baby in gevaar verkeerde en binnen afzienbare tijd geboren moest worden. Het eerder genoemde traditionele kruidenmengsel genaamd ‘Isihlambezo’ veroorzaakt onder andere enorme contracties veroorzaakt waardoor de baby vaak in nood terecht komt. Dit verklaart onder andere waarom we zoveel meconiumhoudend vruchtwater zien. Vaak zijn de zwangere vrouwen zich niet bewust van de effecten van dit middel en is het een cultuur ding en dus min of meer normaal dat je dit middel neemt om de bevalling te bespoedigen.
Tevens ervaarden we dat de kennis omtrent CTG’s (hartfilmpje van de baby) hier basaal is en we ons soms afvragen waarom ze het CTG überhaupt maken als ze er toch niks mee doen. Een bevalling van Valerie eindigt wederom in foetale nood waarbij we wederom in een machteloze situatie belandden. De dokter die dienst heeft wil op zich wel proberen om het kind per vacuüm geboren te laten worden alleen is direct zichtbaar dat ze hier weinig ervaring mee heeft. Door Valerie haar werkervaring slaagt zij erin om het vacuümapparaat wat volledig uit elkaar lag met behulp van Kelly in elkaar te zetten. Terwijl de dokter nog overlegt met de lokale verloskundige gaan wij samen gericht te werk. Kelly zorgt voor de mentale ondersteuning van de patiënt en Valerie verricht de handelingen. Uiteindelijk slaagden we erin om doormiddel van een episiotomie deze baby, zonder vacuümpomp omdat ze nog steeds aan het ding aan het sleutelen waren, in een goede conditie op de wereld te helpen. Oeefffff…. Een last valt van onze schouders!

Ook Kelly vangt deze week onder toeziend oog haar 1e baby per keizersnede. Ook ontdekten we tijdens onze 4e stageweek dat ze hier soms Pethidine als pijnstilling geven. Dit wordt echter alleen in zeer uitzonderlijke situaties gegeven, andere pijnstilling tijdens de bevalling bestaat hier namelijk niet. We ervaarden ook dat het doodnormaal is om tijdens de dienst even op pad te gaan. Terwijl Valerie de enige patiënt op de afdeling begeleidde ging Kelly samen met verloskundige Sokela naar de KFC om lunch te halen met kip, patat en cappuccino als resultaat. Tijdens een rustige dienst raakten we lekker aan de praat met de manager van de antenatale unit waarna ze ons uitnodigt voor een vergadering. Samen met alle managers van ‘the maternity department’, dokters en een district manager van de provincie Kwazulu Natal bespraken we afgelopen vrijdag de statistieken van de maand Maart. Hierbij werden tevens 3 casuïstieken besproken waarbij kinderen intra-uterien (in de buik) of na geboorte overleden waren, oftewel we woonden zoals wij deze kennen een lokale perinatale audit bij. Voor ons waren de oorzaken die aan het licht kwamen inmiddels herkenbaar; slechte en onduidelijke communicatie, gebrek aan kennis, artsen die niet komen opdagen of onbereikbaar zijn en wederom de onervarenheid in het beoordelen van CTG’s. De oorzaken liggen niet alleen bij het ziekenhuis waar wij stage lopen maar ook bij de zorg die in de lokale klinieken gegeven worden. Positief vinden wij dat ze deze casuïstieken durven te bespreken om ervan te kunnen leren, waarbij ook te zien is dat ze er als ziekenhuis alles aan willen doen om de babysterfte zo laag mogelijk te houden. Voor de volgende vergadering in mei zijn wij ook uitgenodigd!

De afgelopen 2 weekenden brachten we door in Tugela Ferry. Vergezeld door spelende/slapende kindjes van Khayelisha Care in en om ons huisje besteedden we tijd aan onze studie, deden we braaf het huishouden, genieten we tussendoor van de zon en maakten we overheerlijke roti. Tevens maakten we een wandeling met de kinderen (Banele, Thabiso, Aphiwe & Thobi) waarbij wij genietend toekeken hoe zij samen met andere blote bruine kontjes in de bruine Tugela Rivier zwommen! We houden een pannenkoekenavond met Lauren en de kinderen en hangen ’s avonds met hen op de bank met popcorn en een film. Afgelopen weekend kampen we met onweer en flinke regen waarbij de elektriciteit uitviel. Met kaarslicht en zaklamp werd het eten dat nèt klaar was uit de oven opgeschept.

Zoals jullie lezen maken wij veel bijzondere gebeurtenissen mee. We zien de gekste dingen, delen mooie momenten, ontmoeten veel mensen, hebben veel lol met de verloskundigen en proberen de kennis die we hebben met hen te delen, in de hoop dat ze er iets van opsteken. We werken gemiddeld 10 uren per dag met als resultaat dat we soms s ’avonds al om 21:00 uur in bed liggen. We worden omringt door lieve mensen en kinderen op ons verblijf bij Khayelisha. Regelmatig luisteren en dansen we op de muziek met de kids en spelen we spelletjes op onze veranda. Onze moedergevoelens komen hier goed tot uiting! Naast dat we stage lopen benutten we deze periode natuurlijk ook om te genieten van de overweldigende natuur in Zuid-Afrika en hopen we aankomend weekend weer een tripje te kunnen maken. De weken beginnen veel te snel aan ons voorbij te vliegen…..!

We sluiten deze 4e week af met in totaal nu 25 bevallingen. En ook voor Kelly komt de deadline om af te kunnen studeren (totaal 40 bevallingen) langzaam in beeld! Nog 16 bevallingen voor haar te gaan..

Thabiso zegt: “Nzobuye ngikubone!” Oftwel, tot de volgende keer! En wij hopen dat jullie genoten hebben van onze blog en jullie kopje koffie/thee! ;)

Weetjes:
• De muggen vinden Kelly heel erg lekker.
• De lokale verloskundigen nu ook door ons een Nederlandse naam voorzien.
• Valerie ’s nachts kakkerlakken vangt, maar ook ’s nachts wordt aangevallen door een kikker.
• Een dode geit echt heel erg stinkt.
• De vrouwen van sommige Zulu groepen hebben littekens op hun gezicht. Op jonge leeftijd worden deze littekens door hun ouders in hun gezicht gemaakt.
• De curry hier veel pittiger is dan in Nederland.
• Het personeel van het ziekenhuis super blij is met het gedoneerde medische materiaal (kochers,naaldvoerders, pincetten, ambu-ballonnen etc.).
• Het spelletje patience hier ook erg geliefd is.
• Dat het Valerie nu ook éénmalig is gelukt om ’s avonds wakker te blijven tijdens het kijken van een serie/film.
• Aphiwe graag verpleegkundige wil worden.
• De kleine Amkelo het heerlijk vindt om een paar uur op onze veranda te slapen.
• Kelly voornamelijk meisjes op de wereld zet en Valerie voornamelijk jongens.
• Het kleine jongetje van de vorige blog (keizersnede) het heel goed doet!
• Het gezichtsmaskertje dat we van Rigtje hebben gekregen heeeeerlijk was!
• De zwaarste baby die we tot nu toe geboren hebben laten worden 3600 gram weegt.
• Alle babies van ons 2 navelklemmen om krijgen, omdat deze niet altijd even goed sluiten.
• Tupperware bakjes ook hier erg heel erg populair zijn.
• Wij het heel normaal vinden dat de lampen en elektra in het ziekenhuis zo nu en dan uitvallen.
• Als wij moeten hechten onze zaklamp van onze telefoon als lichtbron gebruiken.
• De temperaturen kunnen hier per dag heel erg uiteen lopen.