Sanibonani! Nana & Sonto vanuit Tugela Ferry!

Sanibonani, oftewel “hallo allemaal”!

Onze 1e stageweek zit erop, de kop is eraf! Afgelopen weekend zijn we in Tugela Ferry aangekomen, waar we leuk zijn opgevangen door de bewoners van Khayelisha Care. Willana is onze surrogaatmoeder, zij woont ook op het terrein van Khayelisha Care. We kunnen stellen dat we een uitstekende huisvestiging hebben, qua gezelligheid maar ook qua voorzieningen. Een aantal van de kinderen kwamen richting de auto gerend, groetten ons vrolijk en wilden ons maar al te graag helpen met het tillen van onze bagage. Willana vertelde ons al in de auto dat ze uitzagen naar hun nieuwe buren. Tevens maakten we kennis met Lauren, een jonge vrouw uit Engeland die de volledige verzorging en verantwoording heeft voor 4 jongens (Thocozanini, Sfundo, Banele, Thabiso) en 1 meisje (Amphiqwe). De jongste is rond de 8 en de oudste is 18 jaar. Lauren woont met deze 5 kids in een huisje direct naast die van ons. Deze kinderen zijn gezond maar wonen bij Lauren vanwege het ontbreken van een thuis- en/of gezinssituatie. Terwijl enkele kinderen van Lauren ons achtervolgden kregen we van Laura en Willana een rondleiding over het terrein en ontmoetten we een aantal verzorgsters en de kinderen die in het centrum zelf wonen. Op dit moment wonen in het centrum zelf 4 kinderen (Sponzi, umculisini, Nobugli, & Amkelo) welke een lichamelijk en/of geestelijke handicap hebben. Eén van de jongens (±10 jaar) begroette ons door ons een knuffel te geven en zijn armen en benen om ons lichaam heen te slaan, hij kan niet praten. Nadat Kelly ruim 3 minuten gewicht stond te heffen zei Lauren dat ze hem gewoon los moest laten omdat hij het liefst de hele dag opgetild wilt worden.

Terwijl we aan het koken waren stond ons buurmeisje Amphiqwe aan onze deur te kloppen “Aunties, movienight is starting!”. We namen ons bordje eten mee naar het huisje van Lauren, keken een Disneyfilm met popcorn en kletsten met Lauren over haar werkzaamheden. Lauren vertelde ons een aantal zeer schrijnende maar ook mooie verhalen over de kinderen. Toevallig was op dat moment een meisje van 4 jaar (Lindy) voor een gezellig logeerweekend bij haar. Lindy heeft tot afgelopen december bij Lauren gewoond omdat ze door ziekte langdurig in het ziekenhuis heeft gelegen en door spierdystrofie aan haar benen niet kon lopen. De echte reden waardoor ze niet kon lopen is echter verschrikkelijk om te horen. Jonge kinderen die hier in het ziekenhuis liggen moeten in hun bed blijven liggen. Om te zorgen dat ze niet gaan lopen wordt er een naald in de onderkant van hun voet(en) ingebracht zodat staan en dus lopen zeer pijnlijk/onmogelijk is. Dit meisje, dat gezond geboren is, heeft door een ziekte een lange behandeling nodig gehad waardoor haar ontwikkeling om onder andere te leren lopen is tegen gehouden met de spierdystrofie van haar benen als gevolg. Het huisje waar Lindy woont ligt in de bergen en zonder te kunnen lopen zou zij daar niet kunnen wonen waardoor ze in overleg met haar familie bij Khayelisha Care is komen wonen. Het meisje heeft bijna 2 jaar therapie gehad en is afgelopen december weer teruggebracht bij haar familie omdat ze inmiddels redelijk kan lopen! Zo trots als een pauw en met een grote glimlach op haar gezicht hielp ze Valerie toen we aankwamen om samen één van onze grote koffers naar binnen te tillen.

Maandag gingen we vol goede moed naar het ziekenhuis, maar was het op dat moment erg druk op de afdeling. Er wordt ons uiteindelijk gezegd dat we beter dinsdagochtend om 7:00 uur terug kunnen komen. Samen met Lauren halen we de kinderen van Khayelisha Care van school, we worden ‘aangevallen’ door vrolijke kinderen die ons maar al te graag even willen knuffelen. Dinsdagochtend liepen we gekleed in onze uniformen naar het ziekenhuis. Het viel ons direct op dat boven de balie van de Labour Ward een groot bord met “birth/death registration” hangt. Uiteindelijk blijkt zoals wij het kennen de gemeentelijke registratie te zijn, maar toch ziet het er gek uit. We hebben wederom lang gewacht en vroegen ons af waarom we al zo vroeg aanwezig moesten zijn. Kwestie van wennen en geduld hebben in deze cultuur denken we maar. Na een korte rondleiding controleerden we een karretje met materialen waarbij we regelmatig afgeleid werden. Ergens in de hoek van de afdeling braken bij een mw. de vliezen, een andere mw. trok haar eigen blaaskatheter eruit, een mw. met een ontbloot bovenlichaam en alleen een plastic matje om haar billen, een andere mw. viel tijdens het wegzuchten van de weeën bijna over een ander karretje heen en er lagen diverse pasgeboren baby’s ingewikkeld in doeken op de opvangtafel. We merkten we dat er eigenlijk niet echt een plan voor ons was en moeten het zelf uitzoeken, dus besloten we maar gewoon met een aantal verloskundigen mee te gaan kijken en handelingen uit te gaan voeren.

De “Labour Ward” bestaat uit een open ruimte met daarin 6 verlosruimtes. De ene ruimte bevat deurtjes en de ander een smerig gordijn. Het is enorm gehorig en ieder kreuntje, zuchtje of pufje hoor je over de hele afdeling. Laten we het nog maar niet over het geschreeuw hebben…! “Awwwwiiieeeeee, aaaaawwiiieeeee” is iets wat we dagelijks horen, dit geluid maken de Zulu vrouwen bij het opvangen van een wee. De vrouwen komen hier vrijwel allemaal alleen bevallen, zonder steun van partner/familie/vrienden. Op de afdeling werken alleen maar verloskundigen, dit zijn zowel mannen als vrouwen. We kijken terug op een week van veel verschillende indrukken. Al snel geven de verloskundigen ons Zulu namen en heet Valerie de resterende weken “Nana” (schattig) en Kelly “Sonto” (zondag).

Elke ochtend wordt de dag gestart met het prachtig zingen van gebeden door de verloskundigen op de kraamafdeling. Ondanks dat we de taal niet begrijpen vinden we het prachtig om te horen, we krijgen er kippenvel van! De verloskundigen die hier werkzaam zijn bezitten veel humor, het is onderling gezellig, ze eten de hele dag door en ze zijn vriendelijk naar ons. Maar de patiëntvriendelijkheid, bejegening, begeleiding en respect is hier heel ver te zoeken. Vol verbazing kijken wij dagelijks toe hoe zij vrouwen die aan het bevallen zijn toeschreeuwen dat ze zich niet moeten aanstellen, dat ze niet mogen schreeuwen en dat ze moeten luisteren. Met name de inwendige onderzoeken gaan er hardhandig aan toe en veel vrouwen krijgen zo nu en dan klap met de vlakke hand. De patiënten hebben hier geen inspraak, zijn onderdanig en anders wordt ze dit wel duidelijk gemaakt. Na 1 week stage vinden wij dit het meest verschrikkelijke om aan te moeten zien...

We hebben een hoop zwangere vrouwen voorbij zien komen. We wonen vanwege 8 cm. ontsluiting en een stuitligging een keizersnede bij van een zwangerschapsduur tussen de 24 en 29 weken, niemand weet de exacte zwangerschapsduur en het lijkt er ook niet echt toe te doen. De opvang van het kleine meisje verliep massaal buiten onze procedures, onze handen jeukten…Op het moment dat het meisje het niet lijkt te redden begint ze toch ineens spontaan te ademen en tot nu toe doet het meisje het naar omstandigheden goed. Gezien haar gewicht van 1300 gram en haar uiterlijk schatten wij haar rond de 30 weken. We zagen veel jonge- en tienermoeders, veel vrouwen met HIV, vrijwel al het vruchtwater bevat meconium, zwangerschappen zijn veelal ongecontroleerd en de zwangerschapsduur is vaak onduidelijk. Op basis van de menstruele cyclus rekenen wij uit dat sommige vrouwen al 45 weken zwanger kunnen zijn?! Het verloskundig beleid verschilt gigantisch met dat van ons; Inwendig onderzoek bij gebroken vliezen zonder weeën, afwachten bij meconiumhoudend vruchtwater, na geboorte van de placenta het standaard met de hand vaginaal natasten om alle bloedstolsels te verwijderen, medicatie (oxytocine) op gevoel toedienen en het vrijwel standaard uitzuigen van elke baby na geboorte zijn hier de normaalste zaken van de wereld. Evenals het luisteren naar de hartslag van de baby met een houten toeter (hoorn van Pinard), het blaaskatheteriseren met een maagsonde (met een handschoen als opvangzak), het trekken aan de tepels en ‘plukken’ aan de buik om weeën te stimuleren, de dokter die niet te bereiken is en de smerigheid van de afdeling. Ook kijken we vol verbazing toe hoe een wat gecompliceerd 2e graads ruptuur met 1 dik hechtdraad (lijkt op visdraad) doorlopend gehecht wordt met schaamlip en al. Zolang het maar dicht zit is goed, het afzonderlijk hechten van de diverse lagen doet er duidelijk niet toe.

Bovenop al deze nieuwe indrukken, is prachtig om te zien dat een vrouw zoveel kracht bezit om een kind op de wereld te zetten. Hoe de natuur zijn gang gaat en barende vrouwen hun instinct en lichaam volgen. Er is hier geen schaamte voor een naakt lichaam, vrouwen vangen de weeën op allerlei manieren op en zijn geboren om borstvoeding te geven.

Op de valreep doen we vrijdag zonder toezicht van een lokale verloskundige samen onze 4e bevalling. Bij geboorte van het kind (jongen) komt verloskundige Mbata alleen even om het hoekje kijken en verdwijnt daarna direct weer. Prima, hierdoor hebben we onze eigen werkwijze wat meer kunnen toepassen en verschijnt er een klein glimlachje op het gezicht van de moeder als we haar vertellen dat ze een zoon heeft gekregen. We laten de baby op de borst liggen i.p.v. het direct mee te nemen naar de opvangtafel en tasten na geboorte placenta de baarmoeder inwendig niet na. Omdat vrijdag al donker was toen we naar huis wilden lopen, en dit niet veilig is voor blanke vrouwen, bood verloskundige Mbata ons aan om ons naar huis te brengen met haar auto. Na een drukke dag was dit wel even een luxe. We sluiten onze eerste stageweek met een dubbel, maar een goed gevoel af. Ondanks dat het een andere wereld is kunnen we relativeren dat dit hún werkwijze is en niet de onze en kunnen we het hierdoor redelijk naast ons neerleggen. We zullen ons moeten blijven aanpassen en onze grenzen bewaken aangezien werkelijk waar alles aan ons gevraagd wordt. We worden meer als dokter dan als verloskundige gezien.

En dan nog wat weetjes!
• Heb je geen vliezenbreker? Breek dan de vliezen met je vinger of met een groene intramusculaire naald.
• Bij de supermarkt worden wij na het 1e bezoekje al herkend.
• De mutsjes en rompertjes worden met heel veel dankbaarheid ontvangen!
• Kelly heeft al aardig wat angsten overwonnen. We hebben al bezoek gehad van kikkers, kakkerlakken, sprinkhanen, GROTE slakken en hagedissen.
• We zijn al meerdere keren ten huwelijk gevraagd, echter, de hoeveelheid koeien zijn nog niet geboden.
• Baba, onze beveiliger, ons heel goed bewaakt als het donker is.
• Zulu is best een lastige taal. Maar met wat handen- en voetenwerk komen we best ver!
• Wij hier nergens zonnebrand kunnen vinden. Zulu vrouwen bedekken hun gezicht namelijk met modder tegen de zon.
• Koeien, stieren, geiten, ezels, schapen en kippen fungeren als stoplichten op de weg. Ze lopen werkelijk waar overal!
• Er groeit een papayaboom naast ons huis. Valerie is daar heel erg blij mee!
• Richting het centrum zit er bij de rivier een hutje waar koeienhoofden bereid worden.
• Plastic etc. hier gewoon op de grond gegooid worden anders hebben de vrouwen die vuil opruimen geen werk meer.
• Zulu vrouwen nemen een kruidenmengsel (herbal muti) genaamd “Isihlambezo”. Dit heeft als doel de bevalling te voorspoedigen.
• Wij de hele tuin doorlopen op zoek naar netwerksignaal voor onze telefoon.

Onder het kopje 'foto's zullen wij nog wat extra foto's proberen toe te voegen. Tot de volgende blog!

Liefs,
Nana & Sonto.